Phnom Penh: Tuol Sleng gevangenis

Phnom Penh dus. Mijn eerste indruk? Druk, vies en duur. Van een voetgangerspad of stoep hebben ze hier niet gehoord, je ziet dan ook weinig mensen ‘gewoon’ lopen. Vanaf elke hoek van de straat word je nageroepen: “tuktuk?” Hoewel het hotel wederom niet duur is (prijzen dalen blijkbaar flink in het laag/regenseizoen), betaal je hier wel wat meer voor je hapje en je drankje en zijn sommige entreeprijzen voor bezienswaardigheden behoorlijk in prijs gestegen in vergelijking met wat in onze reisgidsen staat. Vandaag hebben we in ieder geval rustig aan gedaan en zijn we naar Tuol Sleng, de oude gevangenis van de Rode Khmer (S-21) geweest. Bijzonder indrukwekkend. We hebben de audiotour in het Nederlands beluisterd die het verhaal vertelt van duizenden Cambodjanen (in totaal hebben er 20000 mensen gevangen gezeten in S-21 en dit is slechts één van de vele gevangenissen) die zonder duidelijke reden (omdat ze een bril droegen, monnik waren, iets ‘fout’ hadden gedaan of ‘gewoon verdacht’ waren) door de Rode Khmer werden opgepakt en hier gevangen werden genomen tussen 1975 en 1979. Ze werden ondervraagd, gemarteld en vermoord. Het enige doel was de gevangenen bekentenissen te laten afleggen over hun vermeende daden, hun te laten vertellen dat ze op de een of andere manier betrokken waren bij spionagezaken en dergelijke. En als ze dan hun bekentenis hadden opgeschreven werden ze naar de Killing Fields wat verderop buiten de stad gebracht en daar in koelen bloede vermoord. Slechts 7 personen hebben deze gevangenis overleefd. Nogmaals, heel bijzonder om hier rond te lopen, vooral de persoonlijke verhalen van de laatste overlevenden, de bewakers (die vaak ook tegen hun wil hier zaten) en de goede informatie die je hier krijgt zorgen ervoor dat het verhaal je echt aangrijpt. Iets wat je niet echt in de schoolboeken in Nederland vindt. Een Cambodjaanse genocide waar naar schatting 1.5 tot 3 miljoen doden zijn gevallen. We laten het even bezinken. Morgen gaan we naar Choeung Ek, ook wel de Killing fields net buiten de stad.